ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΠΟΤΗΡΙ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΚΡΑΣΙ;

Το ιδανικό θα ήταν να μην μεσολαβούσε κάποιο μέσο, μέσα από το οποίο θα περνά το κρασί στον ουρανίσκο σου, γιατί έτσι θα είχες την απόλυτη αίσθηση του. Πράγμα όμως αδύνατο. Το ποτήρι είναι το πλέον βασικό μέσο απόλαυσης και αξιοποίησης των χαρακτηριστικών του κρασιού. Της οπτικής ευχαρίστησης, της αρωματικής ανακάλυψης και της γευστικής απόλαυσης. Είναι ό,τι το ηχείο για τη μουσική. Το κρασί είναι μουσική. Είναι μια παρτιτούρα που αποτελείται από αρώματα, γεύσεις, αρμονία, διάρκεια και ένταση.

Ναι, δεν είμαι ο πλέον ειδικός στον τομέα αυτό, όμως όλοι γνωρίζουν πως χωρίς το καλύτερο μηχάνημα, το μέσο ακουστικής, το ηχείο, η μουσική δεν είναι ίδια, ανεξάρτητα από την ευφυΐα του δημιουργού ή την ικανότητα του ερμηνευτή που το αποδίδει μέσω του τραγουδιού.

Στο παρελθόν, το ποτήρι του κρασιού, η κατασκευή, το υλικό και η αισθητική του, αποτελούσαν αντικείμενο επίδειξης και status. Έτσι, η κατασκευή του εστίαζε μόνο σε αυτές τις ανάγκες. Κάπου εκεί ήρθε ο Georg J. Riedel. Το moto του "Grape Varietal Specific" άλλαξε την οπτική με την οποία, όχι μόνο η εταιρία Riedel, αλλά και όλες οι σημαντικές εταιρίες κατασκευής ποτηριών (Spiegelau, Sophienwald, Lehmann κλπ.) είδαν και προσέγγισαν αυτή την πραγματικότητα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The class of glass (@spiegelau_de)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Maison Lehmann (@lehmannreimsfrance)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Sophienwald_greece (@sophienwald_greece)

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που αλλάζουν από ποτήρι σε ποτήρι;

Το σχήμα του ποτηριού αποτελείται από πολλά στοιχεία, από μεταβλητές που καθορίζουν τα πάντα. Το μέγεθος, η διάμετρος του χείλους, το μεσαίο άνοιγμα στο ποτήρι, η λεπτότητα του ποτηριού.

1. Το λεπτό χείλος στο ποτήρι

Για να έχεις την απόλυτη εμπειρία του κρασιού, το ποτήρι πρέπει να είναι όσο πιο λεπτό γίνεται, ιδιαίτερα στο χείλος του ποτηριού που έρχεται σε επαφή με το στόμα. Για να το αντιληφθείς καλύτερα μπορείς να κάνεις το πείραμα του νερού. Πιες το ίδιο νερό από ένα εξαιρετικό ποτήρι κρασιού και μια κούπα καφέ που πάντα έχει χοντρό χείλος. Θα παρατηρήσεις πως το νερό από την κούπα είναι σαν να μην υπάρχει, σε αντίθεση με αυτό από το ποτήρι του κρασιού που έχει όγκο, γεύση και υπόσταση.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Maison Lehmann (@lehmannreimsfrance)

2. Το μέγεθος, ύψος και η μέση του ποτηριού επηρεάζουν πώς αντιλαμβάνεσαι τα αρώματα του κρασιού

Το επόμενο βήμα έχει να κάνει με τα αρώματα, με την έκφραση της τυπικότητας, της πολυπλοκότητας και της έντασής τους. Αυτό εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, σε σχέση με το μέγεθος, το ύψος, αλλά και το άνοιγμα τόσο του χείλους, όσο και της μέσης του "μπωλ" του ποτηριού. Τα αρώματα είναι πτητικές ενώσεις που εξατμίζονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Το σχήμα του ποτηριού, λοιπόν, θα καθορίσει τον τρόπο που θα φτάσουν τα αρώματα στη μύτη μας. Κάθε ποικιλία έχει τα δικά της αρώματα (ποικιλιακά), αρώματα του terroir (έδαφος, κλίμα, χλωρίδα, πανίδα), αλλά και αρώματα από την παλαίωση σε βαρέλι ή αργότερα στη φιάλη. Όλα τα αρώματα αυτά έχουν διαφορετική μοριακή σύνθεση, άρα και διαφορετικές ιδιότητες στην έκφραση τους.

Έτσι, οι αρωματικές ποικιλίες χρειάζονται στενά και ψηλά "μπωλ", ενώ οι πιο "ντροπαλές" πιο κοντό σχήμα. Τα πολύπλοκα κρασιά γίνονται πιο εκφραστικά σε ποτήρια με μεγάλο μεσαίο άνοιγμα στο σχήμα τους.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη George Loukas (@msgloukas)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη George Loukas (@msgloukas)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη George Loukas (@msgloukas)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη George Loukas (@msgloukas)

3. Το σχήμα του ποτηριού σε συνάρτηση με τον αλκοολικό βαθμό του κρασιού

Σημαντικό ρόλο θα παίξει και το αλκοόλ του κρασιού, που είναι υπερβολικά πτητικό. Στην περίπτωση, λοιπόν, που έχουμε υψηλό αλκοόλ, θέλουμε ένα σχήμα στενό και μικρό, ή αν το κρασί μας πρέπει να αναδείξει την πολυπλοκότητα του και χρειάζεται μεγάλη διάμετρο στη μέση του "μπωλ", τότε πρέπει το ύψος, από τη βάση ως το χείλος, να είναι μεγαλύτερο.

Όμως, τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα συμβαίνουν στον ουρανίσκο μας. Γεύσεις, flavors (αρώματα στόματος), υφές, διάρκεια. Όλα αυτά θα παρουσιαστούν στην καλύτερη εκδοχή τους μέσα από την ισορροπία, την ένταση και την εκφραστικότητα των κρασιών, όχι μόνο με γνώμονα την απόλαυση, αλλά και τη διάσταση που θα δώσουν στο ταίριασμα με το φαγητό. Εξάλλου, στο επίπεδο του συνδυασμού, όλα συμβαίνουν στον ουρανίσκο!
Και αν μέχρι τώρα με τα αρώματα, μας βοήθησε η Χημεία με τις πτητικές ενώσεις, στο στόμα θα μας δώσει λύσεις η Φυσική. Θα μας βοηθήσει στο πού θα φτάσει πρώτα το κρασί στο στόμα μας και πού θα επικρατήσει, ώστε τα σκληρά (οξύτητα και τανίνες) με τα μαλακά (αλκοόλ και σάκχαρα) χαρακτηριστικά, να ισορροπήσουν και την ίδια στιγμή να εκφραστεί η υφή και το flavor κάθε είδους κρασιού.

Τα ιδανικά ποτήρια για κάθε ποικιλία

Λευκά κρασιά με μεγάλες οξύτητες εκφράζονται καλύτερα σε ποτήρια με μικρό, στενό "μπωλ", ενώ ερυθρά κρασιά είναι πιο πολύπλοκα, σε ποτήρια με ανοιχτό προς τα έξω χείλος και ανοιχτό σχήμα στη μέση. Στενότερο, μεγάλο και ευθύ "μπωλ" ταιριάζει σε κρασιά με μεγάλες και δομικά απόλυτες τανίνες, όπως του Cabernet Sauvignon. Ποτήρια σε σχήμα μεγάλου αυγού είναι ιδανικά για κρασιά με βελούδινες τανίνες και υψηλό αλκοόλ. Και θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε μέρες ολόκληρες, για τα τόσα ακόμα στυλ κρασιών και τα ανάλογα ποτήρια.

Τα παραπάνω μπορεί να κάνουν τα πράγματα πιο περίπλοκα, παρά να τα ξεκαθαρίζουν, όμως είναι οι παράμετροι που οι κατασκευαστές πρέπει να έχουν στο νου τους για να αξιοποιηθεί, να εκφραστεί και να προκαλέσει την απόλαυση ενός κρασιού από συγκεκριμένες ποικιλίες. Αυτό έλαβε εξαρχής υπόψη και το ανήγαγε σε επιστήμη το moto του "Grape Varietal Specific" ο Georg J. Riedel.

Πρακτικά δες στις φωτογραφίες, τα σχήματα και την αντιστοιχία των ποικιλιών, όχι μόνο από το διεθνή, αλλά και τον ελληνικό αμπελώνα.

Ποια είναι σχηματικά τα κατάλληλα ποτήρια για τα κόκκινα και τα λευκά κρασιά;

Ιδανικά ποτήρια για κόκκινα κρασιά

1. Ξεκινάμε με ένα ποτήρι ιδανικό για κρασιά Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Petit Verdot, Blend Sangiovese και Μαυροδάφνη ξηρή.

2. Ένα ποτήρι για κρασιά Pinot Noir, Nebbiolo, Nerello Mascalese και Ξινόμαυρο.

3. Για ποικιλίες Syrah, Αγιωργίτικο, Λημνιώνα, Λιάτικο και γενικά για το 70% των κόκκινων ποικιλιών παγκοσμίως.

Ιδανικά ποτήρια για λευκά κρασιά

4. Ξεκινάμε για τις ποικιλίες κρασιών Sauvignon Βlanc, Semillon, Malvasia Aromatica, Μαλαγουζιά.

5. Ιδανικό ποτήρι για ποικιλίες Riesling, Grüner Veltliner, Zinfadel, Albariño, Ασύρτικο, Σαββατιανό, Βηλάνα, Βιδιανό.

6. Και τέλος για κρασιά Chardonnay Oak, Viognier Oak και γενικά λευκά κρασιά παλαιωμένα σε βαρέλι, εκτός από το Ασύρτικο.

Δεν μπορεί να υπάρχει ένα ποτήρι-πασπαρτού για όλα τα κρασιά;

Προφανώς ναι. Θα πρέπει να είναι ένα ποτήρι που θα συνδυάζει πολλά από τα παραπάνω σχήματα, ώστε στο μέσο όρο, να ανταποκρίνονται περισσότερα είδη, χρώματα και ποικιλίες κρασιών.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη RIEDEL The Wine Glass Company (@riedel_official)

Θα έχετε παρατηρήσει, πως με την πάροδο των χρόνων, τα ποτήρια κρασιού γίνονται μεγαλύτερα σε μέγεθος. Αυτό συμβαίνει για 2 λόγους. Ο πρώτος είναι πως τα ποτήρια είναι ένα στοιχείο show off στη σάλα ενός εστιατορίου, ακολουθώντας τη λογική της φράσης ότι "τα μεγάλα κρασιά μπαίνουν σε μεγάλα ποτήρια". Ο δεύτερος είναι για λόγους που ανάγονται στην ψυχολογία. Τα μεγάλα ποτήρια σε μέγεθος φέρνουν μεγαλύτερη κατανάλωση, άρα και πωλήσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί περισσότερη ποσότητα σε μεγαλύτερο ποτήρι φαίνεται λίγο, έτσι και ο νους, άφοβα, θέλει να πιεί περισσότερο. Σε αντίθεση με ένα πολύ γεμάτο ποτήρι, πέρα από το γεγονός πως είναι κακό service για πολλούς λόγους, δεν φέρνει πωλήσεις. Το μάτι και ο νους "στομώνει" από αυτή τη γεμάτη εικόνα, με αποτέλεσμα να πίνει με πιο αργούς ρυθμούς, άρα και λιγότερο κρασί.

Editor's Tip: Το ποτήρι πρέπει να εξυπηρετεί τα προφανή. Να μας μεταφέρει τα αρώματα, τις γεύσεις και την αρμονία του κρασιού, στην καλύτερη τους εκδοχή. Αν καταφέρνει μαζί με αυτή την απαραίτητη απλότητα της ουσίας, να ταιριάξει ένα σχεδιασμό με ωραίες γωνίες που να "παίζουν" με τη διάθλαση του φωτός ή τις ωραίες καμπύλες, τότε συζητάμε για ένα κομψοτέχνημα υψηλής αισθητικής.